Onrecht, onzekerheid, onduidelijkheid, onmacht. Dat is viermaal ‘O’ en vat kernachtig het gevoel van onze boeren samen. Een tiental boeren vertelden hun verhaal tijdens GroenLinks Luistert op 24 oktober in Fluitenberg.
De frustratie van de boeren is begrijpelijk. Met name de stikstofcrisis leidt tot veel boosheid. Het is duidelijk dat grootschalige intensieve landbouw niet langer samen kan gaan met wat de natuur kan dragen. Dit dossier hebben verschillende regeringen tientallen jaren voor zich uitgeschoven. En nu krijgen de boeren de rekening gepresenteerd. Terwijl deze crisis de hele voedselketen aangaat, van leverancier van voer en zaden tot melkfabriek, en van bank tot dierenarts. En niet te vergeten: de bevolking die liever de consument uithangt dan de burger: leve de kiloknaller en het anderhalveliterpak.
De agrarische sector heeft niet stilgestaan: ze kwam met het ene na het andere initiatief om de schade aan natuur, water en bodem binnen de perken te houden. Maar het was dweilen met de kraan open doordat de regels steeds weer veranderden. De boeren lopen vast: ze steken veel tijd en geld in aanpassingen en nooit is het goed. Iedereen doet zijn best, maar alles lijkt te stuiten op onbegrip. En dan dat kaartje van Van der Wal….
Nooit is er rust in de tent. De ene maatregel is nog niet genomen of er komt weer wat bij. Niemand weet wat de toekomst zal brengen. Ondertussen stoppen banken met kredieten met het kaartje van Van der Wal in de hand.
De boeren willen weten waar ze aan toe zijn en hoe hun toekomst eruit ziet. Laat in dat toekomstperspectief helder zijn wat kan en wat niet kan. Wat mag en wat niet mag. Duidelijkheid en snelheid zijn nodig. Boerenbelang en maatschappelijk belang kunnen samengaan, het is een kwestie van balans.
Is de Drentse gebiedsgerichte aanpak een idee? Ja, maar die heeft alleen kans van slagen als het van onderop wordt ingestoken en als meer naar de praktische dan naar de papieren werkelijkheid wordt gekeken. Met elkaar voor elkaar dus , vanuit waardering van wat boeren betekenen in voedselvoorziening en landschap. Dit vraagt om creativiteit en politieke wil. Draaien aan veel knoppen, in de juiste volgorde en goed getimed. Laten we ons boerenverstand gebruiken! Bijvoorbeeld minder export en minder import. Bijvoorbeeld extensief produceren met meer menselijke arbeid. Bijvoorbeeld ophouden met dierlijke mest van het erf af rijden en aan de achterkant kunstmest naar binnen halen.
Langzamerhand hebben we met alle goede bedoelingen de agrosector kapot gereguleerd. Biedt de Drentse gebiedsgerichte aanpak, geënt op een convenant met alle politieke partijen, nieuwe kansen? Tijd voor een Drents proefproject? Verandering begint met dromen….